วันนี้ เรามาคุยถึงประเด็นเกี่ยวกับ Smart Ship Technology
ที่จะช่วย Adoption ให้กับอุตสาหกรรมเดินเรือของไทย

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักกับคำว่า #Technology Adoption
ที่เป็นหัวเรื่องของวันนี้กันก่อนนะครับ
ว่ามันมีที่มาอย่างไร วันนี้อาจเข้าทฤษฎีกันหน่อยนะครับ

#Technology Adoption เป็นทฤษฏีการกระจายตัวของนวัตกรรม
หรือ Diffusion of innovation ที่กล่าวถึง 5 ระดับ ของการแพร่กระจายนวัตกรรม
(ทฤษฎีดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อปี 1962 โดย Everett Roger นักทฤษฎีการสื่อสารและสังคมวิทยาชาวอเมริกัน)

โดยเขาได้อธิบายรายละเอียดทฤษฎีดังกล่าวดังนี้

5 Stages of Technology Adoption

กล่าวคือ เทคโนโลยีต่าง ๆ จะแพร่หลายจนทำให้
เราได้มีโอกาสใช้นวัตกรรมล้ำ ๆ ต่างๆ ในปัจจุบันนั้น
มันต้องผ่านขั้นตอนถึง 5 ขั้น

อาทิเช่น สิ่งที่อยู่ใกล้ตัวคือ โทรศัพท์มือถือ
ที่เมื่อก่อนมีราคาแพง ผู้คนทั่วไปเข้าถึงได้ยาก
คุณสมบัติก็สู้ Smart Phone ในปัจจจุบันไม่ได้

จนปัจจุบันนวัตกรรมโทรศัพท์ได้แพร่หลายไปในคนทุกระดับ
เกิด Economic of scale มีหลายระดับราคาที่จับต้องได้
แม้แต่เด็ก ยังมี Smart Phone ใช้กันทั่วบ้านทั่วเมือง

นอกเรื่องมามากแล้วมาเข้ารายละเอียดกันดีกว่าถึง
5 ระดับ ของ Technology Adoption

- Innovator -
หรือกลุ่มที่ถูกเรียกว่า นวัตกร (คิดเป็นเพียงแค่ 2.5 % ของวงการ)

คนกลุ่มนี้จะเปิดรับนวัตกรรมหรือ Trend ใหม่ ๆ ทันทีที่มาถึง
โดยปราศจากความกลัวหรือกังวลความเปลี่ยนแปลงใด ๆ ยินดีรับความเสี่ยง
คนกลุ่มนี้มักจะมองว่าตนเองอยากเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลง
ถึงแม้สินค้าหรือบริการจะเกิดปัญหาในระยะแรก เนื่องจากความไม่พร้อม
ก็ยินดีจะทน แม้จะมีกระแสทัดทานว่า นวัตกรรมดังกล่าว จะไม่ดียังไง

ถ้าลองมาวิเคราะห์ในประเด็น Smart Ship แอดฯ คิดว่าวงการเรือไทย
น่าจะกำลังผ่าน Stage นี้ไปแล้ว โดยไปอยู่ใน Stage ที่ 2 หรือ Early Adopters
ที่คิดอย่างนั้นก็เพราะ ในหลายบริษัทได้มีการเริ่มนำเทคโนโลยีต่าง ๆ
เข้าไปประยุกต์ใช้กับกองเรือของตนเองมากขึ้น เช่น
ระบบติดตามการใช้น้ำมันเชื้อเพลิง (Fuel oil monitoring)
ระบบติดตามเรือ กล้อง CCTV แบบออนไลน์
สามารถเฝ้าติดตามอยู่บนฝั่งได้

ขอแอบขายของนะครับระบบนี้ทางเรามีให้บริการนะครับ
>>> สามารถสอบถามเข้ามาได้เลยครับ <<<

เพียงแต่ที่กล่าวมาข้างต้นนั้นยังไม่มีใครใช้ Solution แบบรวมเป็นมัดเดียวกัน
จึงทำให้ภาพของ Smart Ship ยังไม่ชัดเจนในประเทศไทยมากนัก
แต่อย่างว่า Smart home, Smart Car ก็กำลังจะมาแล้ว
นับปะสาอะไร Smart Ship จะมาไม่ได้ละครับ

- Early Adopters -
หรือกลุ่มหัวก้าวหน้า (คิดเป็นอัตราส่วน 13.5 %)

คนกลุ่มนี้เปิดรับนวัตกรรมและ Trend ใหม่ได้เร็ว เป็นผู้นำในสังคม
มีอิทธิพลทางความคิดกับคนอื่น และไม่มีปัญหากับเรื่องราคา
เรียกได้ว่าราคาไม่เกี่ยง ถ้าพวกเขาเล็งเห็นจากประโยชน์ของเทคโนโลยีแล้ว
ก็พร้อมกระโดดเข้าใส่ทันที
เช่น iPhone 12 ยังใช้ได้อยู่เลย iPhone 13 ต้องมาละ

ส่วนหนึ่งความเป็นผู้นำในสังคมก็ต้องมีหน้ามีตาบ้างใช่ไหมละครับ
ถ้ามาวิเคราะห์ในประเด็นของ Smart Ship แอดฯ มองว่า
วงการเรือไทยในปัจจุบัน (พ.ศ. 2565) อยู่ตรงจุดนี้ครับ
โดยเริ่มมีการนำเอาเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาใช้
เพียงแต่ยังไม่ชัดเจนจนเป็น Solution ที่รวมทุก Platform เข้าด้วยกัน

ปัญหาในการก้าวข้าม Stage นี้ไปได้ น่าจะมาจาก
งบประมาณของบริษัท ที่ต้องสัมพันธ์กับคุณค่าหรือ Value
ที่ผู้จัดหา Solution จะมอบให้
มุมมองตรงนี้ ต้องอาศัยผู้ประกอบการด้วยว่าคิดเห็น
และมองการพัฒนากองเรือเป็นอย่างไร

และอีกปัจจัยหนึ่งคือ Technology Readiness
หรือความพร้อมของเทคโนโลยี กรณี Smart Ship นี้
แอดฯ คิดว่าภาพจบที่พอจะมองเห็นได้ (จริง ๆ มันไม่มีวันจบหรอกครับ) ก็คือ
การทำให้กองเรือเป็น Autonomous Vessel มากขึ้นครับ
ตรงนี้ต้องอาศัยความพร้อมของเทคโนโลยีหลายแขนงมาก เช่น
AI, Telecommunication, Big data และอื่น ๆ อีกมากมาย
มันมีความซับซ้อนกันมาก
คำถามคือ Technology พร้อมแล้วหรือยัง?

- Early Majority -
(คิดเป็นสัดส่วน 34%)

ถ้ามองในมุมของผู้ Provide Solution ถ้า Smart Ship มาถึงขั้นนี้ได้
ในวงการเรือไทยนั้น แสดงว่าคนส่วนใหญ่เริ่มใช้มันแล้ว
เพราะคนกลุ่มนี้จะมีความระมัดระวังและมีเหตุผลในการตัดสินใจ
ใช้ Technology พอสมควร ถือเป็นคนส่วนใหญ่ของตลาด

 

- Late Majority -
(คิดเป็นสัดส่วน 34%)

เหมือน Early Majority ครับ แต่มาทีหลัง
คนกลุ่มนี้มีความระแวง หัวเก่า และให้ความสำคัญกับราคาเป็นอย่างมาก
แต่คนกลุ่มนี้ไม่อยากตกกระแสหลัก จึงพยายามเกาะกระแสไป
มากกว่าคิดถึงประโยชน์ของนวัตกรรมจริง ๆ ครับ

 

- Laggards -
คือกลุ่มล้าหลัง (คิดเป็น 16 %)

กลุ่มนี้พอใจในสิ่งที่ตนเองมีอยู่แล้ว
และไม่เชื่อเรื่องเทคโนโลยีและนวัตกรรม

-----------------------------------------------------

สรุป แอดฯ มองว่า Smart Ship Technology
ยังอยู่ใน Stage ของ Early Adopters

อย่างไรก็ตามถ้าเพื่อน ๆ เห็นแย้งหรือมีความคิดเห็นเป็นอย่างไร
แสดงความคิดเห็นกันมาได้ครับผม

บทความโดย
Mr. Horizontal

Refer
https://en.wikipedia.org/wiki/Everett_Rogers